Announcement of television programme

(On Dutch cable only. Sorry to those who can't read it.)

Op zondag 8 oktober wordt op het Kunstkanaal in Amsterdam, Hilversum,
Utrecht en Rotterdam een documentaire over HPSCHD van John Cage
uitgezonden. Het elektronische gedeelte hierin is in alle gelijkzwevende
stemmingen van 5 tot 56 tonen per octaaf. Ik neem hier wat over uit de
programmagids:

"Begin vorig jaar vond in de Westergasfabriek in Amsterdam een
uitvoering plaats van HPSCHD, een werk van John Cage en Lejaren Hiller
voor zeven klavecimbels, elektronische muziek en een uitgebreide
diashow. 'Het idee van HPSCHD', legt componist en Cage-specialist Joel
Chadabe uit, 'is het cree"ren van een prettige chaos. Er gebeurt veel
tegelijk. Er zijn zeven klavecimbels. En er zijn zeven spelers. Het werk
duurt tweee"nhalf uur, maar iedere partij duurt zo'n twintig minuten.
Het is de bedoeling dat die partij de hele tijd herhaald wordt. Tussen
elke herhaling mag je pauzeren en even rondlopen om de sfeer te proeven.
Maar die pauzes mogen ook weer niet te lang duren. Het gaat immers om de
muziek.' Toen de befaamde klavecimbelspeelster Antoinette Vischer
halverwege de jaren zestig Cage benaderde met het verzoek een
klavecimbelstuk te schrijven, wist Cage eerst niet wat te doen. Hij
hield niet eens van het geluid van de klavecimbel. Niettemin aanvaardde
hij de opdracht en toog aan het werk. Om er voor zijn gevoel toch nog
iets mee te doen, kwam hij met zeven verschillende klavecimbelpartijen,
51 tapes vol elektronisch gegenereerde klanken en een complete diashow.
Voor de klavecimbelpartijen baseerde Cage zich op Mozarts Musikalisches
Wu"rfelspiel. De uitvoerders konden hun partijen zelf samenstellen met
dobbelstenen. De ene speler vertolkte Mozart, de anderen kozen
wisselende fragmenten van klavecimbelstukken van Beethoven, Schumann,
Busoni en -zowaar- Cage en Hiller. [...]
The New York Times beschreef de wereldpremie`re van HPSCHD in 1969 als
'een van de grootste artistieke evenementen van de laatste decennia'.
De versie voor drie klavecimbelspelers (onder wie Antoinette Vischer)
die twee jaar later op de plaat werd gezet (Nonesuch H-71224), is met
een duur van slechts 21 minuten zeer interessant. De uitvoering in de
Westergasfabriek leed daarentegen aan een overvloed aan chaos, waardoor
de kakofonie hooguit als media-evenement nog enig belang had.
In zijn film geeft Henri Kuipers een boeiend beeld van de chaos. In 53
minuten toont hij de aanloop, de repetities en beelden van de
uiteindelijke uitvoering. Ook komen diverse mensen aan het woord,
waaronder Chadabe en de klavecimbelspeelster Vivienne Spiteri. 'De
klavecimbel klinkt zo zacht, dat een bespeler het instrument nauwelijks
goed kan horen. In HPSCHD horen we onszelf helemaal niet! Volgens mij
heeft Cage ons willen tarten, zodat we wat anders met het instrument
zouden doen. Op zeker moment sloeg ik hele pagina's over en speelde mijn
partij achterstevoren. Dat was heel spannend.'
(kees polling)"

Manuel Op de Coul coul@ezh.nl

Received: from eartha.mills.edu [144.91.3.20] by vbv40.ezh.nl
with SMTP-OpenVMS via TCP/IP; Fri, 6 Oct 1995 23:04 +0100
Received: from by eartha.mills.edu via SMTP (940816.SGI.8.6.9/930416.SGI)
for id OAA13182; Fri, 6 Oct 1995 14:04:27 -0700
Date: Fri, 6 Oct 1995 14:04:27 -0700
Message-Id:
Errors-To: madole@ella.mills.edu
Reply-To: tuning@eartha.mills.edu
Originator: tuning@eartha.mills.edu
Sender: tuning@eartha.mills.edu